مشهد با محوریت امام رضا(ع) در جهان شناخته‌شده است / شهر قابل‌ تقسیم نیست

  • چاپ
  • ایمیل
  • دسته : گفتمان شهر , اصلی گفتمان شهر ,
  • منتشر شده در :
  • آخرین به روز رسانی در :

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده ثامن ساسان نوروزی در دویست و پنجاهمین نشست از مجموعه نشست‌های دفتر مطالعات فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد که در تالار شهر مشهد برگزار شد، تصریح کرد: حرم مطهر رضوی باید به‌عنوان یک اثر تاریخی حریم گذاری شود؛ زیرا شهر مشهد با محوریت امام رضا(ع) در جهان شناخته‌شده است و در این راستا باید تمام ارزش‌ها، اقدامات، ساخت‌وسازها، کالبد و فضای شهری با محوریت امام رضا(ع) باشد .
وی در ادامه با طرح این سؤال که آیا تنها می‌توان با نقاره‌ها، گلدسته‌ها، گنبد، مناره  با امام رضا (ع) ارتباط برقرار کرد گفت: این‌ها تنها جزئی از ظرفیت‌های حرم علی ابن موسی‌الرضا(ع) است و آن‌قدر این حرم باارزش است که مردم از فاصله‌های دور به حضرت تعظیم می‌کنند و اینجاست که این آداب زیارت مردم به‌عنوان ارزش خودش را نشان می‌دهد.
دبیر گروه میراث فرهنگی پژوهشکده ثامن افزود: ساخت برج‌ها، ترافیک که در اطراف حرم به وجود آمده است بسیاری از کانون‌های ارتباطی مردم با حرم مطهر رضوی را کاهش داده است، اما اگر بخواهیم کانون‌های ارتباط با حرم را شناسایی کنیم باید از آدم‌ها و فرهنگ آن‌ها شروع کنیم.
نوروزی بابیان اینکه شهر مشهد شهر معمولی نیست تصریح کرد: جای‌جای این شهر بافرهنگ زیارت علی ابن موسی‌الرضا (ع) عجین شده است و این شهر با چنین ویژگی، فرهنگ زیارت به‌عنوان اصل و محور در این شهر باشد و فرهنگ میزبانی مردم این شهر از زائران و میهمانان حضرت به‌عنوان شاخصی و میراثی گران‌بها می‌توان برشمرد.
شهر محصول نیاز بشر است
وی در ادامه به تعریف شهر و خصوصیت‌های آن پرداخت و گفت: شهر محصولی است که بشر آن را می‌سازد و نتیجه نیاز بشر است، و انسان می‌خواهد خودش را به تعالی برساند و اگر باستان شناسان با کاوش‌های باستانی در هر دوره تاریخی تلاش می‌کنند مرزهای شهری را شناسایی کنند می‌خواهند از این ظرفیت نحوه شکل‌گیری فرهنگ، آداب‌ورسوم و چگونگی شکل‌گیری شهر را تعیین کنند.
نوروزی تصریح کرد: پیامی که از مطالعه یک شهر به دست می‌آوریم تمام تلاشمان در این مطالعات این است که تمام انسان‌هایی که در  این شهر زندگی می‌کردند مشخص کنیم که آن‌ها چگونه فکر، اندیشه و جهان‌بینی داشتند، چگونه زندگی می‌کردند و  تمام این موضوعات در پیچیده‌ترین و بهترین تجلی و تمدن آن‌ها را در شهر مشاهده می‌کنیم.
دبیر گروه میراث فرهنگی پژوهشکده ثامن پیام انسانی را به‌عنوان اولویتی برای معرفی میراث فرهنگی شهرها عنوان کرد و افزود: اگر بخواهیم بدانیم میزان ارزش یک اثر تاریخی چقدر است آن چیزی که در تمامی شهرها متجلی می‌شود پیام انسانی ارزش ساخته‌شده است که آن اثر تاریخی را برای افراد با تمام اجزایش معرفی می‌کند.
شهر قابل‌تقسیم نیست
وی بابیان اینکه شهر را نمی‌شود تقسیم کرد گفت: شهر یک کل واحد است، ما نمی‌توانیم بگوییم شهر به اجزایش تجزیه می‌شود درواقع کل شهر  هم‌اند یک نت موسیقی است که اگر بخواهیم این نت‌ها را از هم جدا  کنیم بی‌معنا خواهد بود و اگر ما بخش‌هایی از شهر را واجد ارزش بدانیم و یا بخش‌هایی از شهر را فاقد ارزش شهر معنای اصلی خود را از دست خواهد داد.
نوروزی به داشته‌های هر شهر اشاره و تصریح کرد: باید دید یک شهر چه داشته‌هایی دارد، چه چیزهایی دارد که به آن افتخار می‌کند و هر شهر ممکن است با یک ویژگی شناخته شود یکی با ساختمان‌های بلند، مجتمع‌های تجاری، اسطوره‌ها، نویسندگان، جریان فکری و یا با سایر زیرساخت‌های دیگر خودش را نشان دهد.
دبیر گروه میراث فرهنگی پژوهشکده ثامن آداب زیارت مردم مشهد را به‌عنوان یکی از داشته‌های شهر مشهد عنوان کرد و افزود: آداب سلام کردن به حضرت یکی از شاخص‌های معرفی شهر مشهد است و مردم از هر سمتی که حرم را می‌بینند از دور عرض سلام می‌کنند و این فرهنگ مردم مشهد را به دنیا معرفی می‌کند. و این میراثی است که در خون این مردم عجین شده است.
مشهد شهر جریان ساز فکری
وی بابیان اینکه شهر مشهد در طول تاریخ، شهری جریان ساز فکری بوده است ادامه داد: در نقطه‌نقطه شهر تمام جریان زندگی که متصل به گذشته است باید شناسایی و معرفی کنیم و در شهری همچون مشهد ما می‌توانیم به جریان فکری که در این شهر شکل‌گرفته و آن‌سوی مرزها هم رفته و فعال‌ترین و مؤثرترین شهرهایی بوده که کشور و منطقه را تحت تأثیر قرار داده است.
دبیر گروه میراث فرهنگی پژوهشکده ثامن محله سرشور مشهد را  یکی از محله‌های جریان ساز فکری نام برد و افزود: ساخت  مسجد گوهرشاد، محل گذر سه راسته،  محل زندگی ملک‌الشعرای بهار، دکتر شیخ  و ... این‌ها نمونه‌های متعددی از این کالبد و فضای این محله هستند که این جریان‌های فکری را تجربه کرده است اما متأسفانه در حال حاضر شاهد هستیم ساختار کالبدی آن آسیب جدی دیده و تنها 15 درصد از آن باقی‌مانده است.
مردم محله سرشور خاطرات حضور رهبر انقلاب رادارند
نوروزی تصریح کرد: مردم محله سرشور خاطرات حضور رهبر انقلاب رادارند و خانه‌ای که ایشان در آن زندگی می‌کردند به یاد دارند، همچنین حسینیه اصفهانی‌ها، قمی‌ها، این‌ها خودشان را بخشی از محله سرشور می‌دانند و از مرز غیرخودی به خودی تلقی می‌کنند.  
وی ادامه داد: با این مطالعات محله سرشور یک میراث فرهنگی قوی است ولی میراث فرهنگی ناملموس است و این‌قدر باارزش است که برای حفظ کردن آن کالبد متناسب آن را به وجود بیاوریم و برای بازیابی آن راهی جز شناسایی ارزش‌های فرهنگی نیست.