به تکنولوژیهای جدید را ایجاد می کند و امکان استفاده از این تکنولوژی ها را در زندگی روزمره شهری فراهم می کند. امروزه انتقال مقادیر زیادی از اطلاعات با سرعت زیاد نیاز به پهنای باند زیادی دارد. پهنای باند، زیربنای توسعه اینترنت و جامعه ی اطلاعاتی در آینده شده است. سرویس های ارتباطی فقط با پهنای باند خوب می تواند توسعه یابد. در حال حاضر این سرویس ها در مقیاس بسیار محدودی مورد بهره برداری قرار گرفته اند اما در آینده ای نزدیک گسترش خواهند یافت. در سال های اخیر طرح های جالبی با استفاده از فناوری های بی سیم برای ارائه در شهر معرفی شده اند. Wi-Fi یک شبکه عمومی مخابرتی را ایجاد کرده است که امکان دسترسی به اینترنت و سایر سرویس های قابل ارائه از طریق شبکه را فراهم می کند. تحرک هوشمند با فاکتورهای زیر مشخص می شود:
- زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات
- دسترسی به اینترنت عمومی
- سامانههای هوشمند حمل و نقلITS) (
در ادامه توضیح کوتاهی درباره هر کدام از این موارد ذکر می شود.
زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات
زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات با فاکتورهای از جمله موارد زیر مشخص می شوند:
- استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در خانه ها و در دسترس پذیری آن: تکنولوژی های جدید به یک ابزار ضروری در زندگی روزمره ما تبدیل شده اند. در بیشتر خانواده ها، اعضای خانواده کامپیوتر شخصی دارند.
- استفاده از اینترنت: اینترنت راهی که ما تعامل می کنیم، یاد می گیریم و کار می کنیم را متحول می کند. امروزه تصور زندگی بدون اینترنت امکان پذیر نیست.
- پوشش پهنای باند در اماکن: اینترنت پرسرعت یا با پهنای باند زیاد باعث می شود که کاربران از اتصال خود به اینترنت و استفاده از خدمات اینترنتی لذت ببرند. این خدمات به طور قابل توجهی بهتر از خدمات اینترنتی است که توسط dial-up ارائه می شود. تکنولوژی های متفاوتی از جمله DSL، مودم های کابلی و یا فیبر نوری، بی سیم، FTTH ، ماهواره و پهنای باند از طریق خطوط برق وجود دارد.
- استفاده از تلفن همراه: واضح است که تلفن های همراه یکی از ابزارهایی است که به صورت گسترده برای ارتباطات درشهرها استفاده می شود.
- میزان استفاده از اینترنت تلفن های همراه: در سال های اخیر استفاده از گوشی های هوشمند و دستگاه های موبایل به صورت قابل توجهی افزایش یافته است. رشد سریع دستگاه های هوشمند موبایل و گوشی های هوشمند که به طور مداوم به بازار می آیند، باعث ایجاد یک حرکت مثبت درافزایش استفاده از اینترنت موبایل شده است.
دسترسی به اینترنت عمومی
در دسترسی عموم به اینترنت موارد زیر قابل تامل است:
- نقاط Wi-Fi در شهرها: بیشتر شهرها دارای نقاط Wi-Fi در اطراف شهر هستند که این نقاط با هدف گسترش مزایای جامعه ی اطلاعاتی برای همه شهروندان می باشد. این نقاط شهروندان را قادر می سازد تا به اینترنت متصل شده و تراکنش های آنلاین ارائه شده توسط شهرداری را انجام دهند.
- مراکز دسترسی به اینترنت عمومی: به منظور فراهم نمودن دسترسی شهروندان به تکنولوژی های جدید، مکان هایی در شهر در نظر گرفته شده است که کامپیوتر و دسترسی به اینترنت وجود دارد و شهروندان می توانند از آن ها استفاده کنند. در این مکان ها آموزش استفاده از تکنولوژی ها نیز فراهم شده است.
سامانه های هوشمند حمل و نقل(ITS)
سیستمهای حمل و نقل هوشمند (ITS) مجموعهای از فناوریهای روز نظیر دوربین دیجیتال، سیستمهای موقعیتیاب ماهوارهای (GPS) و الگوریتمهای هوشمند مورد استفاده در کامپیوتر است، که امروزه جایگزین سیستمهای سنتی گذشته شده و راهکاری برای بهبود وضعیت ترافیک، افزایش ایمنی، کاهش مصرف سوخت و کاهش آلودگی هواست.
در شهر هوشمند، کنترل و برنامهریزی چراغهای راهنمایی داخل شهرها، برای مدیریت، روانسازی و بهینهسازی جریان ترافیک، براساس حجم و میزان تراکم خودروها که توسط حسگرهای گوناگونی که در زیرسطح جاده و یا در حواشی آن نصب شدهاند، سنجیده می شود. برای پردازش و اخذ تصمیم، گزارشات توسط ابزار ارتباطی نظیر فیبرنوری یا به صورت بی سیم به مراکز کنترل مرکزی ارسال میشود و در آنجا براساس اصول مدیریت ترافیک و محاسبات فازبندی چراغها توسط نرمافزارهای مربوطه و با در نظر گرفتن شرایط متفاوت، زمان بهینه توقف پشت چراغ و حرکت در شبکه معابر منطقه در وضعیت سبز، پردازش و دستورات لازم به دستگاههای کنترلکننده چراغها ارسال میشود. هماکنون در سراسر دنیا استفاده از سیستم کنترل هوشمند چراغهای راهنمایی به عنوان ابزاری برای کاهش میزان تاخیر در شبکه راههای شهری مطرح و در بیش از ۶۵ کلان شهر مهم جهان بیش از ۱۲ هزار تقاطع را تحت پوشش دارد. در تهران از حدود ۵ سال پیش، عملیات نصب و راهاندازی سیستمهای کنترل هوشمند چراغهای راهنمایی شروع شده و در حال حاضر بیش از ۳۰۰ تقاطع مجهز به سیستمهای هوشمند هستند. در شهر هوشمند، تمام خودروها به سیستم موقعیتیاب محلی (GPS) مجهز میشوند و در تمام طول مسیر از قدرت تشخیص موقعیت جغرافیایی خود برخوردار خواهند بود و به این ترتیب پلیس نیز توان مدیریت ترافیک را براحتی خواهد داشت. با استفاده از سیستم حمل و نقل هوشمند در طرح شهر هوشمند، اطلاعات مکانی، مسیر حرکت، سرعت و موقعیت مربوط به وسایل نقلیه از جمله وسایل نقلیه عمومی، پلیس، آتش نشانی، آمبولانسها، اتوبوسها و دیگر وسایل، قابل دریافت است. حمل و نقل هوشمند باعث کاهش هزینه ها، کاهش آلودگی هوا، صرفه جویی در زمان و ارائه خدمات مطلوب به شهروندان می شود. تمامی وسایل نقلیه در این سیستم، ارتباطی پایدار و پویا با واحدی به نام مرکز کنترل دارند که روابط بین تمامی وسایل نقلیه شامل خدماتی، عمومی، انتظامی و ... را مدیریت و ساماندهی می کند.
کاربردهای رایج (ITS)
از رایج ترین کاربردهای (ITS) موارد زیر قابل ذکرند.
- كمك به كاهش ازدحام: از ابزارهاي مديريت ترافيك براي تأمين حداكثر كارآيي شبكه جاده ي، پرداخت الكترونيكي، كنترل دسترسي و سامانه هاي اجرا و پياده سازي قانون از جمله سامانه های دوربینی، دریافت عوارض جاده (پرداخت هزینه برای عبور از مناطق طرح ترافیک) و شناسایی وسایل نقلیه و اعمال محدودیت برای کمک به کاهش ازدحام استفاده می شود.
- منافع زيست محيطي و ايمني: امروزه مديريت و كنترل كيفيت هوا مانند تشخیص و پیش بینی آلودگی هوا و اجرای استراتژی برای کاستن از مشکلات کیفیت هوا، و استفاده از سامانه هاي ايمني مانند کنترل سرعت قابل انطباق، تشخیص و پیشگیری از تصادف، تقویت سامانه های ایمنی وسیله نقلیه و سامانه های تعاملی وسیله نقلیه و راه به کمک (ITS) به راحتی انجام پذیر است.
- افزایش راندمان سیستم حمل ونقل عمومي: اولويت دادن به وسايل نقليه عمومي براي كاستن از زمان سفر، بالا بردن ضريب اطمينان و به موقع رسيدن آن، فراهم آوردن اطلاعات به هنگام در ايستگاه ها و محل هاي توقف، سامانه هاي پرداخت الكترونيكي مانند کارت های هوشمند كه باعث صرفه جويي در زمان براي مسافرين مي شود، از دیگر کاربردهای (ITS) است.