حجت‌الاسلام و المسلمین علی نهاوندی
در حوزه طراحی ابعاد فرهنگی مشهد پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2017 میلادی باید با هدف، رویکرد و راهبرد حرکت کنیم. در چنین حالتی مسلماً موضوعاتی چون فرهنگ غنی تشیع، اتکا بر قدرت مردم، اصالت‌های اجتماعی، هم‌گرایی عمومی و هویت‌های جمعی که در ساحت فرهنگی ما شکل می‌گیرد در اولویت قرار می گیرد. اما اگر بخواهیم مشخص‌تر به این موضوع بپردازیم، راهبردهای کلی زیر حائز اهمیت هستند:
شاخصه فرهنگی سلامت با مباحثی چون بهداشت، تغذیه، طهارت و نشاط اجتماعی، شاخصه امنیت اجتماعی با محتوای کرامت و اطمینان و احترام به دیگران، شاخصه جمعیت و توجه به پیوستگی عمومی، مشارکت و ارتباط اجتماعی، شاخصه هویت و احساس تعلق که از محیط‌آرایی شروع شده و به موارد دیگر می‌رسد، شاخصه فراغت فرهنگی با عنصر مشخص زیارت، شاخصه‌هایی مثل عزیمت به معنای نظم و برنامه‌ریزی و آینده‌نگری، شاخصه معیشت و سوغات رزق حلال که هویت عمومی ما را به همراه دارد و «شاخصه ولایت» به معنای عام و خاص که در دیگر فرهنگ‌ها یافت نمی‌شود.
نکته دیگری که باید بدان اشاره نمود چهار جنبه کلان فرهنگ است که لازم است در طراحی برنامه‌های مشهد 2017 دیده شود:
- جنبه اجتماعی (عرف، رفتار، ادب، قوانین، هنجارها)
- صنایع دستی، مشاغل خراسانی، ابزار، معماری و هنر
- جنبه نمادین (شعائر، جشن‌ها، نیایش‌ها، نمادها آیین ازدواج و آیین دفن)
- جنبه دانشی - شناختی (گرایش، ارزش، ادبیات شفاهی، دانش بومی، باورها گرایش‌ها)
در هر روی نباید از نقش رسانه و کارکردهای آن غافل شد. فعالیت‌های رسانه‌ای باید جزء اولویت‌های اصلی یک جریان فرهنگ‌ساز باشد. اگر می‌خواهیم در حوزه فرهنگ مشهد بهره‌برداری درستی داشته باشیم باید سرمایه‌گذاری فرهنگی کنیم و برای این کار لازم است تا یک اراده جمعی در مشهد شکل بگیرد.